Ezanın sözleri ve anlamı:

"Allâh-ü Ekber" (Allah en büyüktür) (4 kere),

"Eşhedü en lâ ilâhe İllAllah" (Şahitlik ederim ki Allah'tan başka ilah yoktur) (2 kere),

"Eşhedü enne Muhammeden Rasûlullah" (Şahitlik ederim ki Muhammed Allah'ın elçisidir) (2 kere),

"Hayye ale's-salâh" (Haydi namaza) (2 kere),

"Hayye ale'l-felâh" (Haydi kurtuluşa) (2 kere),

"As-salatu hayrun mine'n nevm" (Namaz uykudan hayırlıdır) (2 kere), (Sadece sabah ezanında),

"Allâh-ü Ekber" (Allah en büyüktür) (2 kere),

"Lâ ilâhe İllAllah" (Allah'tan başka ilâh yoktur) (1 kere).

Ezanın Türkçe anlamı şudur: 

“Al­lah her şey­den bü­yük­tür. Al­lah her şey­den bü­yük­tür. Al­lah’tan baş­ka hiç bir ilâh ol­ma­dı­ğı­nı bi­li­yor ve ilân edi­yo­rum. Al­lah’tan baş­ka hiç­bir ilâh ol­ma­dı­ğı­nı bi­li­yor ve ilân edi­yo­rum. Mu­ham­med’in, Al­lah’ın el­çi­si ol­du­ğu­nu bi­li­yor ve ilân edi­yo­rum. Muham­med’in, Al­lah’ın el­çi­si ol­du­ğu­nu bi­li­yor ve ilân edi­yo­rum. Hay­di na­ma­za ko­şun. Hay­di na­ma­za ko­şun. Hay­di kur­tu­lu­şa ko­şun. Hay­di kur­tu­lu­şa ko­şun. Al­lah her şey­den bü­yük­tür. Al­lah her şey­den bü­yük­tür. Al­lah’tan baş­ka hiç bir ilâh yok­tur”. 

Ezan duası: Allahumme Rebbe hazihi'd-da'veti't-tamme. Vesselatil kâimeti ati Muhammedenil vesilete vel fazilete ved-dereceter-refîate. vebashu makamen Mahmudenillezi veadteh. İnneke lâ tühlifü'l-mîâd.

Anlamı: Allah'ım! Ey bu tam davetin ve kılınacak namazın Rabb'i, Muhammed'e (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) vesileyi, fazileti ve yüksek dereceyi ver, O'nu kendisine vaadettiğin Makam-ı Mahmud'a ulaştır.

 Sa­bah na­ma­zın­da hay­ye alelfelâhdan (hay­di kur­tu­lu­şa ko­şun) sonra söylenen “Esselâtü hay­run mi­nen­nevm lafzı “na­maz uy­ku­dan da­ha ha­yır­lı­dır.” Anlamına gelmektedir.

CE­MA­AT­LE NA­MA­Z KILMANIN FAZİLETİ NEDİR?

Ce­ma­at­le na­ma­z kılmanın meşruluğu Kur’an, Sün­net ve icma de­lil­le­ri­ne da­ya­nmaktadır. Al­lah Teâlâ, Kur’an-ı Kerim’de bu hususta mealen şöy­le bu­yu­rmaktadır:“Ve sen iç­le­rin­de olup da on­la­ra na­maz kıl­dı­ra­cak olur­san, on­lar­dan bir bö­lü­mü se­nin­le bir­lik­te na­ma­za dur­sun, si­lah­la­rı­nı da yan­la­rı­na al­sın­lar.”  Al­lah’u Teâlâ bu ayetten anladığımız kadarı ile savaş sı­ra­sın­da bi­le ce­ma­at­le na­maz kıl­ma­yı em­ret­miş­tir. Kor­ku­lu an­lar­da ce­ma­atle namaz kılmak em­re­di­liyorsa, gü­ven için­de bu­lu­nul­du­ğu za­man ön­ce­lik­le ce­ma­at ha­lin­de na­maz kıl­mak ge­re­kir.

Hz. Pey­gam­ber de, ce­ma­at­le na­ma­z kılmayı teş­vik ede­rek şöy­le bu­yur­muş­tur: “Ce­ma­at­le kı­lı­nan na­maz, tek ba­şı­na kı­lı­nan na­maz­dan yir­mi ye­di de­re­ce da­ha fa­zi­let­li­dir.” 

Buna göre cemaatle namaz kılmak dinen çok güzel bir davranış ve Hz. Peygamberin de sünnetidir. Sevabı da münferiden kılınan namazdan 27 kat daha fazladır

"Kim ezanı işittiği zaman, Ey şu eksiksiz davetin ve kılınacak namazın Rabbi olan ALLAH'ım Muhammed (s.a.v)'e vesileyi ve fazileti ver. O'nu kendisine va'dettiğin Makam-ı Mahmud'a ulaştır, diye dua ederse kıyamet gününde o kimseye şefaatim vacip olur." (Buhari) 

Ezan, kelime anlamım olarak bildirmek, duyurmak, çağrıda bulunmak, ilan etmek anlamlarında kullanılır. Ezan, dini bir terim olarak, İslam dininde namaz vaktinin geldiğini insanlara bildirmek için belli sözlerle yapılan çağrıya verilen isimdir.

İlk ezan 622 yılında Bilal-i Habeşi tarafından sabah namazında, yüksekçe bir evin damında okundu.

Ezan farz olan namazlar için okunur. Camide okunan ezan duyuluyorsa evlerde kılınacak namaz için ayrıca ezan okunmaz. Ezanın duyulmadığı uzak bir mesafede veya yerleşim merkezleri dışında bulunanlar da ezan okurlar. Cenaze namazı ile vitir, bayram, teravih, yağmur duası namazı ve farz-ı ayın olmayan diğer namazlar için ezan okunmaz.

Ezanın bitiminden sonra Hz. Peygamber'in öğrettiği ve şefaatine vesile olacağını haber verdiği dua okunur.